انواع روش های تخریب سازه

برای تخریب یک سازه باید به فاکتورهای زیادی توجه کرد. مهم‌ترین فاکتور، محل قرارگیری ساختمان می‌باشد. جنس ساختمان، هدف تخریب و نحوه‌ی جمع‌آوری آوار از دیگر مواردی است که حتما باید مورد بررسی قرار بگیرد. روش انجام متدهای مختلف تخریب از انفجار و تخریب ناگهانی ساختمان گرفته تا تخریب جزء‌به‌جزء متنوع است. اما در مناطق شهری فارغ از هر نوع روشی که برای تخریب سازه به کار گرفته می‌شود، امنیت و سلامتی کارکنان، ساختمان‌های اطراف و مناطق رفت‌وآمد مردم در الویت قرار می‌گیرد.

تخریب به وسیله انفجار

هیجان‌انگیز‌ترین و البته پر‌ریسک‌ترین روش تخریبی، انفجار می‌باشد. قبل از انجام هر عملی، نقشه‌ی ساختمان برای بررسی بافت سازه، لزوم یا عدم لزوم تخریب سایر قسمت‌ها، نوع ماده منفرجه‌ و مکان مناسب قرارگیری و زمان مورد نیاز برای تخریب کل سازه به دقت مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. در مرحله‌ی بعد حفرات مشخصی در بافت ساختمان ایجاد کرده و مواد منفجره را داخل آن‌ها قرار می‌دهند؛ با انفجار این مواد، قسمت‌های برنامه‌ریزی شده فرو می‌ریزند.

متد انفجار ظرافت‌ و توانایی خاصی می‌طلبد و برای تخریب حجم زیادی از بتن‌های متراکم کنار هم قرار‌گرفته، روش ایده‌آلی می تواند باشد؛ ولی در عین حال عدم کنترل آوار تخریب شده، عواقب جبران‌ناپذیری را می‌تواند به دنبال داشته‌باشد.

گوی تخریب

یکی از قدیمی‌ترین و رایج‌ترین روش‌های تخریب، استفاده از گوی است. گوی تخریب، فولادی و دارای وزن حدودا 13500 پوندی (حدود 6124 کیلوگرم) می‌باشد. گوی تخریب توسط بازوی بلند جرثقیل به نوسان در می‌آید و با نیروی زیادی که به ساختمان وارد می‌کند، باعث تخریب می‌شود.

با وجود قدیمی‌بودن، هنوز استقبال خوبی از این روش می‌شود. از محدودیت‌هایی که روش تخریب گوی با آن مواجه است می‌توان به پرسروصدا بودن و گردوغبار زیادی که حین کار تولید می‌شود، اشاره کرد. استفاده از این روش، ریسک آسیب‌زدن به بقیه‌ی بخش‌های سازه و تاسیسات را بالا می‌برد، به همین علت به‌ کارگیری افراد خبره و ماهر در انجام این کار بسیار مهم و حیاتی می‌باشد. با توجه به محدودیت‌هایی که ذکر شد، در مناطق مسکونی و شهری الویت افراد به استفاده از دیگر روش‌ها می‌باشد.

روش تخریب ضربه‌ای

روش ضربه‌ای بهترین گزینه برای تخریب با حداقل گردوغبار، صدای کم‌تر و کنترل بهتر می‌باشد. این روش به هر دو صورت مکانیکی و شیمیایی انجام پذیر می‌باشد. در هر دو متد، سوراخ‌هایی در بدنه‌ی بتن ایجاد کرده و با فشارجانبی، سازه متلاشی و از هم می‌پاشد.

اگر تخریب به صورت مکانیکی انجام شود، بتن‌ها با فشار ناشی از ماشین هیدرولیکی تخریب می‌‌شوند. در روش تخریب شیمیایی، توسط یک ماده‌ی شیمیایی خاص به قطعات کوچک‌تر شکسته می‌شود و در پایان، قطعات کوچک‌تر با دست و تکه‌های بزرگ‌تر با جرثقیل از محل جمع‌آوری می‌شوند.

روش دستی

روش تخریب دستی به صورت مکانیکی و از بالا به پایین است. در این روش تخریب، از بالاترین طبقه شروع و به تدریج به سمت پایین حرکت می‌کنند. واضح است که تخریب سازه با این روش زمان بیشتری می‌برد. برای تخریب سازه‌ها به روش دستی از تجهیزاتی هم‌چون پتک، کلنگ، شیارزن، پیکور و دریل بتن‌شکن استفاده می‌شود. شیار زن‌‌ها برای ایجاد شیار داخل دیوار و تخریب آن می‌باشد. البته لازم به ذکر است استفاده از قلم و چکش برای ایجاد شیار در سازه‌های سست‌تر مانند دیوارهای گچی کاربرد دارد. پیکور یا چکش برقی، بسته به نوع آن (بادی، برقی و هیدرولیکی)، تفاوت‌هایی جزئی با یک‌دیگر دارند؛ ولی اساس کار همه‌ی آن‌ها انتقال‌ نیرو به پیستون و نهایتا ایجاد ضربه می‌باشد.

تخریب ماشینی

تخریب ماشینی یا تخریب با بیل مکانیکی همانند روش دستی از بالا به پایین می‌باشد. این روش معمولا برای تخریب ساختمان‌هایی با ارتفاع بیش از 20 متر انجام می‌شود. ابزار تخریب از جمله چنگک، پتک و سنگ‌شکن را به بازوهای مکانیکی این دستگاه متصل و عمل تخریب را از بالا به پایین انجام می‌دهند. استفاده از این روش برای تخریب سازه‌ها امنیت و رواج بیشتری نسبت به دیگر روش‌ها دارد. بیل‌های مکانیکی که برای تخریب ساختمان‌ها به کار می‌روند به دو صورت چرخ‌دار و زنجیری می‌باشد.